Burada sizin almayı seçtiğimizi varsaydığımız bir otomobili alırken dolandırılmamanız için nelere dikkat etmemiz gerektiğini kısaca kendi tecrübelerimden de yola çıkarak anlatacağım.
Alacağınız Aracı Araç Seçme
Kafanızda alacağınız araçla ilgili net bir fikir yoksa onunla ilgili çok fazla yardımcı olamayacağım ama bir fikir vermesi adına ülkemizde bu işte kendini ispatlamış en meşhur site olan sahibinden.com’ u kullanabilirsiniz. Siteyi açtığınızda Arama kutusunun yanında bulunan “Detaylı Ara” linkini tıklayarak, türü seçtikten sonra bütçenize göre asgari ve azami araç fiyatları aralığındaki araçlarda aradığınız özellikleri seçerek çıkan sonuçlardan kendinize bir model belirleyebilirsiniz. Tutulan tutulmayan mevzusuna hiç girmeye gerek yok zaten her araç bu kıyasa göre değer kazanıyor. Ancak bazı araçlar var ki ülkemizde tutmamış veya devamı gelmemiş bu sebeple parça-usta sıkıntıları yaşanmaktadır. Bu yüzden seçtiğimiz arabanın ismini yazıp sonuna da “…….alınır mı?” diye google de arama yaparsanız o araçla ilgili yorumları da forumlardan bulabilirsiniz.
2. El Araç Alımında Dikkat Etmeniz Gereken Önemli Hususlar
2.El araç alış-satışı çoğunlukla İnternet üzerinden verilen ilanlarla gerçekleşmektedir. Varsayalım ki bir ilandaki aracı beğendiniz ve onu almayı düşünüyorsunuz. İlk olarak yapmanız gereken şey aracı satan kişi ile iletişime geçtikten sonra aracı kendiniz görmenizdir. Bu sebeple bulunduğunuz yere yakın yerlerdeki araç ilanlarına bakmanızı tavsiye ederim. Çünkü sadece resimlerden bakarak kilometrelerce ötedeki bir şehre karşı tarafında kargayı kartal yaparak anlatmasıyla uyanan heyecanınızla gidip hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz. Onun için acele etmeden önce yakın çevrenizdeki araçlarla ilgilenmeye başlayın. Hatta aceleniz yoksa bir süre sadece ilanları inceleyin ve kafanızda bir şablon oluşsun. Çünkü 2.El ve temiz bir araç alabilmek gerçekten kolay bir iş değildir. Hiç tecrübeniz yoksa mutlaka tecrübeli kişilerin sözlerini dikkate alınız. Öncelikle aracı görmeye gitmeden önce plaka numarasını 5664′ e SMS olarak yollayın ve gelen cevaba göre aracı görmeye gidin. Zira aracın pert-ağır hasar veya düşürülmüş km gibi sıkıntıları var olabilir. Böyle bir durum varsa ilk aşamada bunu öğrenmiş ve boşa zaman harcamamış olursunuz. Burada herhangi bir sorun yoksa aracı görmeye gidin. Araçlarla ilgili fazla bilginiz olmasa bile araca kafanızda biçtiğiniz değer esas olmak üzere onun üzerine eklenecek masrafları tespit etmek için kontroller yapın. Mesela en basit husus lastiklerin durumu nasıl? Belirli KM’ lerde yapılması gereken baskı-balata, trigger seti değişimleri yapılmış mı veya yapılmadı ise ne kadar KM sonra yapılması gerektiğini yılda yapmayı planladığınız KM’ye göre hesaplayın. Yedek anahtarı var mı? Daha sonra aracın TÜV muayene zamanını belgesinden kontrol edin ve orada tespit edilen kusurları görün ve de mutlaka TÜV belgesindeki KM’ yi kontrol edin. Ruhsatta yazan şasi numarasının son 4 hanesini sizin Plaka Sorgu için yolladığınız SMS e gelen cevaptaki rakamlarla uyup uymadığını kontrol edin. Yakın zamanda plaka değişimi yapıldı ise size gelen hasar bilgisi hatalı olabilir. Eğer bir hata olmasa ve hasar kaydı gözükmese dahi aracın şasi numarasını satıcının bilgisi dahilinde alarak mutlaka ama mutlaka bir sigorta-kasko firmasına aracı sorgulatın. SMS’le gelen bilglier çoğunlukla eksik oluyor. Sigortacı size bu aracın çekme belgeli (pert) olup olmadığını söyleyecektir. Aracın dışında çizik, camında çatlak olup olmadığını kontrol edin. Çünkü bu hususlardan her biri aracı aldıktan sonra sizin yaptırmanız gereken kusurlar ve ödemeler olarak karşınıza çıkacaktır. Pazarlığı ona göre yaparsınız.Şimdi burada satıcı ile konuşmanız gereken konu aracın motor-yürüyen aksamı ve kaportası ile ilgili bilgilere göre araca istediği fiyat hakkındadır. Satıcıya belirtmeniz gereken şey sizin pazarlığınızın aracın usta-servis-test merkezi kontrolünden geçtikten sonra bilgilerin doğru olması durumunda geçerli olacağıdır. Buna göre satıcıyla mutlaka anlaşabileceğiniz bir fiyat belirleyin. Daha sonra eğer büyükşehirlerden birince iseniz alacağınız aracı mutlaka test merkezine götürün. Bu işlem için vereceğiniz 50-100 TL ödeme sizi kazıklanıp ileride edeceğiniz çok zarardan kurtarabilir. Veya aracın varsa kusurları ortaya çıkar ve ona göre araç sahibi ile tekrar pazarlık yapabilirsiniz. Zaman kaldıysa bankadan paranızı çekin ve notere doğru yol alın. Zaman kalmadıysa ertesi gün buluşmak üzere 100 lira kapora bırakın ayrılın. Noterde süprizle karşılaşmamak için satıcıya vergi ve ceza durumlarını kontrol ederek halletmesini isteyin.
Toparlayacak olursak;
1. Aracın plakasını sigorta firmasına sorgulatıyoruz veya 5664’e SMS atıyoruz. (ilk etapta sms atabilirsiniz ama daha sonra mutlaka sigorta firmasından teyit ettirin) Km düşürmeyi tespit etmek için üçlü tarama yapmanız lazım. Tüv kayıtları, servis kayıtları, aracın dirilik durumu. (Sms le sorgulama %100 güvenilir değildir.)
2. Aracın lastik, cam, kaporta, döşeme durumunu kontrol ediyoruz.
3. Aracın muayene durumu ve periyodik bakım işlemlerinin yapılıp yapılmadığını öğreniyoruz. (Varsa faturaları kontrol edin, serviste yapıldığını söylüyorsa telefon ederseniz söylerler.) Triger durumu şüpheli ise direk değişecek gözü ile bakın. Baskı balata anlaşılır ama trigeri anlama şansınız yok.
4. Aracı servis,usta veya test merkezine götürerek ekspertiz yaptırıyoruz. Çoğu servis artık ekspertiz işine bakmıyor ama ruhsat sahibi ile giderseniz, aracın servis geçmişi bilgisini ve km bilgilerini ücretsiz veriyor.
5. Noter beyin önüne imza için gelince parayı veriyoruz anahtarları alıyoruz, arkadaşı istediği yere bırakıyoruz…
6. Yedek anahtar olayına mutlaka dikkat ediyoruz, eğer tekin şahıslara benzemiyorlar ve yedek anahtarlar da verilmiyorsa yeni aracınızın gece uçmaması için tedbirler almanız gerekebilir.
7. Aracı alırken veya satarken mutlaka devir işlemini halledin. Hatır gönül ilişkileri ile vekalet ile işlem yaparsanız sattığınız/aldığınız araçlarla yapılacak kaza ve kanunen suç teşkil eden eylemlere karışması durumunda sorumluluk ruhsat sahibini ilgilendirir. Vekalet vermek satış işlemi sayılmaz.
6. Yedek anahtar olayına mutlaka dikkat ediyoruz, eğer tekin şahıslara benzemiyorlar ve yedek anahtarlar da verilmiyorsa yeni aracınızın gece uçmaması için tedbirler almanız gerekebilir.
7. Aracı alırken veya satarken mutlaka devir işlemini halledin. Hatır gönül ilişkileri ile vekalet ile işlem yaparsanız sattığınız/aldığınız araçlarla yapılacak kaza ve kanunen suç teşkil eden eylemlere karışması durumunda sorumluluk ruhsat sahibini ilgilendirir. Vekalet vermek satış işlemi sayılmaz.
2. EL OTO PİYASASINDA YAPILAN SAHTECİLİK/DOLANDIRICILIKLAR (TECRÜBE İLE SABİT)
1. Pert kayıtlı araçları normal hasar kaydı varmış gibi kayıt düzenlettirip satmaya çalışanlar. (SMS sorgusunda hasar:1 yazar ama sigortacı sorgularsa çekme belgeli olduğunu görür.)
2. Pert kayıtlı aracı hiç bir sorun yokmuş gibi satmaya çalışanlar. (Bunlara zaten diyecek yok)
3. Pert kayıtlı aracı “Pert Kaydı var ama boya değişen yok” diye satmaya çalışanlar. (Pert’ten çıkma aracı kasko yaptırmazsınız, zorunlu sigorta fiyatı da yüksek çıkar.) (Bunlar iyi açıkça söylüyorlar)
4. 10200 yazan hasar miktarını “102 lira abi” diye satmaya çalışanlar. (Hasbinallaah)
5. 210.000 KM’ deki dizel aracı “abi ben asgari ücrete çalışıyom yap bi güzellik de alalım” diyerek alıp oto pazarlarında 100.000 KM’ ye düşürüp satmaya çalışanlar. (Ve satan. Biri aldı yani bu arabayı)
6. Plakada Hasar Kaydı Yok diyerek (Ki yok çünkü son 1 ayda 4 tane plaka değişimi olmuş) pert kayıtlı aracı satmaya çalışan dilinden Allah düşmeyen dindar görünümlü din düşmanları.
7. Plaka’da hasar kaydı yok bir kaç parça boya var deyip beş parça boyalı 3 parça değişmiş şasisi oynanmış aracı satmaya çalışanlar.
8. 4 parçası plastik olan ve testlerde değişip-boyandığına bakılmayan araçları “abi full orcinal, değişen-boya yok”diyerek plakasında çıkan 6 adet hasar kaydını “götür göster değişen varsa ben buradayım” diyerek açıklamaya çalışanlar.
9. Garajdan çıkarken sürttüğünden boyanmış aracın perti olduğunu söyleyince “valla haberim yoktu”diye geçiştirmeye çalıpşanlar.
10. Aracı bir ay içinde üç- dört kez kendi aralarında al – sat yaparak hasar kayıtlarını yok etmeye çalışanlar.
11. Vs. vs.
NOT; Aracın pert-hasar kayıtları ile tüm sorunlarını söyleyerek satmak dolandırmak değildir. Bilerek almak tercih meselesidir, yazının amacı dolandırılmaları engellemektir.
11. Vs. vs.
NOT; Aracın pert-hasar kayıtları ile tüm sorunlarını söyleyerek satmak dolandırmak değildir. Bilerek almak tercih meselesidir, yazının amacı dolandırılmaları engellemektir.
Bunlar benim tecrübe ettiklerim ki çok şükür hiç birine de yem olmadım-oldurtmadım siz de olmayın.
Benim yaşadıklarımın yanında etraftan duyduğum;
1. Yedek anahtarı vermeyip aracı geri çalanlar.
2. Sadece kapora almak için satıcı kılığında dolaşanlar.
3. Başkasının aracını veya rehinli aracı sen parayı ver-arabayı al devri yarın yaparız diyenler.
4. Aracın rehini kalkmıyor ama okşarsan kalkar normalde 30.000 ama böylesi 15 bin diye satanlar.
da varmış. Uyandırayım.
